 |
 |
Наш опрос
Поиск
 |
Четверг, 18.04.2024, 13:51 |
| Приветствую Вас Гость | RSS | |
| Қазақ әдебиеті | |
| Главная | Регистрация | Вход | |
Жиембет жырау (XVII ғасыр) Жиембет жырау әрі өскербасы, өрі өйгілі акын болтан. Казак жерін жаудан корғауда талай ерлік көрсеткен. Акын поэзиясынан оның ерлік, ерлік мінезі, ерен батырлығы айкын көрінеді. Жырау өлеңдеріндегі: Менімен, ханым, ойнаспа, Менің ерлігімді сұрасан, Жолбарыс пенен аюдай. Өрлігімді сұрасаң, Жылкыдағы асау тайыңдай. Беріктігімді сұрасаң, Карағай мен кайыңдай... — деген жолдар соған кепіл. Жиембет алған бетінен қайтпайтын өжет, қайсар жан болтан. Хан-әкімдерге бас имеген. Айтарын батыл айткан, бас кетер деп тіл тартпаған, бүлікшіл, канішер ханның теріс, жауыздык мінезін әшкерелеген, каһарынан корык-паган. Әмірің катты Есім хан, Бүлік салып бүйырдын. Басын бер деп батырдың Қанын ішіп каңбакка, Жанын отка салмакка... Хан ие ісія жол емес, — деп, қалың еліне арка сүйеген батыр ханға өктем сөйлейді. Жырау бейбіт күнде батырсынған ханның "калмактың Бәрі ханы келгенде, соқыр бурыл байталга жайдак мінгенсің”, "тас калаға жан сактап”деп бас сауғалаған жүрексіз, қорқак мінезін өшкерелейді. Сол опасыз хан кылығына зығырданы кайнай, ызалы үн көтереді. "Аркаға карай көшермін, алашыма үран десермін, ат қүйрығын кесермін” деп кайсар мінезінен батыр еш кайтпайды. Жыраудьщ туған жеріне шынайы сүйіспеншілігі оның толғауларында айкын көрінген. "Ханға карсы түрам деп” елінен айдалған батыр Жиембет: Қайырылып кадам басарға, Күн болар ма екен мен сорға, Өзен, Арал жерлерім? Қиядан колды көрсеткен, Төбеңе шығар күн бар ма, Жотасы биік Дендерім?! — деп шер төгеді, соларды бір көруді армандайды. Демек, жырау елі, жері үшін емірене ерлік жыр төккен, сол елдің елдігі, бүтіндігі жолында жырымен де, ерлігімен де кызмет еткен. |